Związek między snem a terapią EMDR

Sen odgrywa kluczową rolę w przetwarzaniu emocji i konsolidacji pamięci, co czyni go istotnym elementem w kontekście terapii EMDR. Wiele badań wskazuje, że procesy zachodzące podczas fazy REM (rapid eye movement) snu są podobne do mechanizmów aktywowanych w trakcie sesji terapeutycznych EMDR.

Badania Stickgolda (2002) pokazują, że ruchy gałek ocznych charakterystyczne dla fazy REM sprzyjają przetwarzaniu emocjonalnemu i integracji trudnych doświadczeń. Podczas tej fazy snu wspomnienia są przenoszone z pierwotnych struktur mózgu, takich jak ciało migdałowate, do kory nowej, gdzie podlegają bardziej adaptacyjnemu przetwarzaniu. Terapia EMDR, dzięki zastosowaniu bilateralnej stymulacji, naśladuje ten proces, co może tłumaczyć jej skuteczność w redukcji objawów PTSD i innych zaburzeń.

MacCulloch i Feldman (1996) wskazali, że podczas stymulacji bilateralnej w EMDR aktywowany jest odruch orientacyjny, podobny do procesów występujących podczas snu REM. Mechanizm ten umożliwia wygaszanie intensywnych reakcji emocjonalnych, co sprzyja lepszemu przetwarzaniu wspomnień.

Z kolei badania Landmana i wsp. (2021) podkreślają, że EMDR może poprawiać jakość snu u pacjentów. Wykazano, że redukcja objawów lękowych i stresu pourazowego po terapii przekłada się na głębszy i bardziej regenerujący sen. To z kolei wzmacnia procesy neurobiologiczne odpowiedzialne za regulację emocji i konsolidację pamięci.

Badania Ohla i współautorów (2015) wskazują również na znaczenie synchronizacji półkul mózgowych w obu procesach – zarówno w EMDR, jak i podczas fazy REM. Synchronizacja ta może prowadzić do lepszego przetwarzania trudnych wspomnień oraz poprawy funkcjonowania emocjonalnego.

Te obserwacje podkreślają synergistyczny charakter snu i terapii EMDR. Sen, a zwłaszcza faza REM, wydaje się naturalnym procesem, który mózg wykorzystuje do samoregulacji emocjonalnej. EMDR, naśladując te mechanizmy, stanowi potężne narzędzie terapeutyczne, które wspiera naturalne zdolności mózgu do przetwarzania trudnych doświadczeń.

Wnioski z badań sugerują, że poprawa jakości snu może dodatkowo wzmacniać efekty terapii EMDR, tworząc pozytywną pętlę: lepszy sen wspiera efektywność terapii, a terapia poprawia jakość snu. To odkrycie otwiera nowe perspektywy dla łączenia terapii psychologicznej z interwencjami poprawiającymi sen, co może jeszcze bardziej zwiększyć skuteczność leczenia zaburzeń psychicznych.