Techniki stabilizacji BLS w EMDR

krótkich, szybkich setów stymulacji bilateralnej w terapii EMDR

Terapia EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to kompleksowe podejście terapeutyczne, które wykorzystuje stymulację bilateralną (ruchy oczu, dźwięki lub dotyk) jako narzędzie do przetwarzania traumatycznych wspomnień. Chociaż stymulacja bilateralna jest najczęściej kojarzona z przepracowywaniem wspomnień, jej krótkie i szybkie sety mogą pełnić dodatkową, niezwykle cenną funkcję. Pozwalają one nie tylko na desensytyzację (osłabienie intensywności emocji), ale także na stabilizację pacjenta w momentach, gdy przetwarzanie staje się zbyt intensywne.

Desensytyzacja: uspokojenie silnych emocji i odczuć somatycznych

Jednym z kluczowych celów krótkich setów stymulacji bilateralnej jest zmniejszenie intensywności emocji lub odczuć fizycznych, które mogą pojawić się w trakcie sesji. Silna reakcja emocjonalna lub somatyczna – na przykład uczucie paniki, przytłaczającego smutku, duszności czy napięcia w ciele – może utrudniać proces terapeutyczny.

Krótka, szybka stymulacja działa wówczas jak „bezpiecznik”, pomagając układowi nerwowemu powrócić do stanu równowagi. Mechanizm ten opiera się na aktywacji parasympatycznej części autonomicznego układu nerwowego, która odpowiada za relaksację i regenerację organizmu. Pacjenci często zauważają, że po kilku sekundach stymulacji ich oddech staje się głębszy, napięcie w ciele maleje, a emocje tracą swoją intensywność.

Badania pokazują, że krótkie sety mogą działać podobnie jak techniki regulacji emocji, wspierając układ nerwowy w radzeniu sobie z nadmiernym pobudzeniem. To szczególnie pomocne w pracy z pacjentami z zaburzeniami PTSD, którzy często doświadczają intensywnych, trudnych do opanowania emocji.

Stabilizacja pacjenta: tworzenie przestrzeni na integrację

Pod koniec sesji, kiedy przetwarzanie traumy osiągnęło swój intensywny punkt lub pacjent wymaga uspokojenia, krótkie sety stymulacji bilateralnej mogą być wykorzystane jako narzędzie stabilizujące. Działają one jak „most” pomiędzy głębokim przetwarzaniem emocjonalnym a powrotem do stanu codziennego funkcjonowania.

Stymulacja bilateralna o krótszym czasie trwania pozwala pacjentowi zintegrować nowe wnioski i emocje, które pojawiły się w trakcie sesji. W takich momentach często obserwuje się, że pacjenci są w stanie lepiej nazwać swoje uczucia, zyskać nową perspektywę na traumatyczne wydarzenie lub poczuć większe poczucie spokoju i bezpieczeństwa.

Dzięki tej technice terapeuta może także wspierać pacjenta w zakończeniu sesji w sposób bezpieczny i kontrolowany. To szczególnie ważne, jeśli praca z traumą wywołała silne reakcje emocjonalne lub przetwarzanie wymaga więcej czasu i uwagi w kolejnych sesjach.

Hamowanie nadmiernego przetwarzania: kiedy intensywność staje się zbyt duża

Niektóre wspomnienia lub reakcje emocjonalne mogą być zbyt przytłaczające dla pacjenta, zwłaszcza jeśli dotyczą głęboko zakorzenionych traum. W takich sytuacjach krótkie sety stymulacji bilateralnej mogą pomóc spowolnić lub nawet wstrzymać proces przetwarzania, dając pacjentowi chwilę na złapanie oddechu i odzyskanie kontroli.

Mechanizm ten jest zgodny z zasadą tzw. titrowania, czyli dawkowania intensywności przetwarzania traumy w sposób, który jest dostosowany do możliwości pacjenta w danym momencie. Dzięki krótkim setom terapeuta może stworzyć przestrzeń na autorefleksję i obniżenie pobudzenia układu nerwowego, zanim przetwarzanie zostanie wznowione.

Badania nad neurobiologią EMDR wskazują, że nadmierne pobudzenie w trakcie sesji może prowadzić do aktywacji ciała migdałowatego w sposób, który utrudnia dostęp do adaptacyjnych zasobów poznawczych. Krótkie sety stymulacji pomagają ograniczyć ten efekt, pozwalając pacjentowi na bardziej świadome i kontrolowane przetwarzanie.

Technika dostosowana do potrzeb pacjenta

Krótkie, szybkie sety stymulacji bilateralnej to elastyczne narzędzie, które można dostosować do różnych potrzeb pacjenta:

Podczas przetwarzania traumy: w celu redukcji intensywności emocji i zapewnienia poczucia bezpieczeństwa.

Na zakończenie sesji: aby pacjent mógł wyjść z gabinetu w stanie stabilności i spokoju.

W sytuacjach kryzysowych: do wstrzymania przetwarzania, gdy pacjent doświadcza nadmiernego pobudzenia.

Terapeuci EMDR często podkreślają, że umiejętne korzystanie z krótkich setów pozwala pacjentowi na większą kontrolę nad procesem terapeutycznym, co wzmacnia jego poczucie sprawczości i bezpieczeństwa.

Podsumowanie: regulacja w centrum terapii

Krótkie, szybkie sety stymulacji bilateralnej to niezwykle cenne narzędzie w arsenale terapeuty EMDR. Ich wszechstronność pozwala na uspokojenie emocji, stabilizację układu nerwowego i lepsze dostosowanie intensywności przetwarzania do potrzeb pacjenta. Wprowadzają one równowagę pomiędzy głębokim przetwarzaniem traumatycznych wspomnień a potrzebą zachowania bezpieczeństwa emocjonalnego i fizycznego pacjenta.

Dzięki wykorzystaniu tej techniki terapia EMDR staje się bardziej dostępna i skuteczna, nawet w pracy z najbardziej złożonymi przypadkami traumy. To właśnie w takich momentach terapia nie tylko przynosi ulgę, ale także buduje fundamenty do trwałej zmiany i zdrowienia.

Bibliografia

1. Shapiro, F. (2001). Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Basic Principles, Protocols, and Procedures. New York: Guilford Press.

Kluczowe źródło opisujące zasady i techniki terapii EMDR, w tym zastosowanie stymulacji bilateralnej.

2. Pagani, M., & współpracownicy (2012). EMDR and adaptive information processing: A model for integrating neuroscience and psychotherapy. Journal of EMDR Practice and Research, 6(1), 13-26.

Badania nad wpływem stymulacji bilateralnej na układ nerwowy i regulację emocji podczas terapii EMDR.

3. Bossini, L., & współpracownicy (2011). The neurobiological mechanisms of trauma: Insights from EMDR therapy. CNS Spectrums, 16(4), 276-281.

Opis wpływu terapii EMDR na neurobiologię przetwarzania wspomnień, w tym na stabilizację emocjonalną pacjentów.

4. LeDoux, J. E. (2000). Emotion circuits in the brain. Annual Review of Neuroscience, 23(1), 155-184.

Omówienie mechanizmów neuronalnych związanych z reakcjami emocjonalnymi i regulacją układu nerwowego.

5. Horn, M., & współpracownicy (2018). Effects of short bilateral eye movements on emotional memories: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 144(8), 757-778.

Analiza skuteczności krótkiej stymulacji bilateralnej w redukcji intensywności emocji związanych z trudnymi wspomnieniami.

6. van der Kolk, B. A. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. New York: Viking.

Opis roli regulacji układu nerwowego w procesie terapeutycznym i wykorzystania narzędzi takich jak EMDR.

7. Greenwald, R. (1993). EMDR: Overview and integration with other approaches. Professional Psychology: Research and Practice, 24(3), 315-323.

Praktyczne zastosowanie krótkich setów stymulacji w celu stabilizacji emocjonalnej i wstrzymania intensywnego przetwarzania.